Nieautoryzowana biografia Dalajlamy Gilles Van Grasdorff Gilles Van Grasdorff jest francuskim dziennikarzem, wielkim znawcą Tybetu. Napisał dotąd dwanaście książek na ten temat, w tym książkę-wywiad z Dalajlamą i wraz z osobistym lekarzem XIV Dalajlamy "Tajemnice medycyny tybetańskiej". Ta bezkompromisowa biografia jest owocem dziesięciu lat prowadzonego przez autora śledztwa i badań. Poniższy fragment pochodzi z książki "Biografia XIV Dalajlamy", która zostanie wydana niebawem przez wydawnictwo KOS.

Autor, który zadał sobie wiele trudu, by dotrzeć do różnych źródeł, zsyntetyzować zebrane informacje i ująć je w przystępną dla przeciętnego czytelnika formę, próbuje w zdystansowany i obiektywny sposób nakreślić polityczną historię Tybetu ostatniego wieku. Jest to książka trudna zarówno dla buddystów, którym przychodzi zmierzyć się z najmniej chlubnymi kartami historii buddyzmu tybetańskiego, jak też dla osób o wyidealizowanych przekonaniach, kojarzących Krainę Wiecznych Śniegów wyłącznie z głęboką duchowością i sielankowym życiem na łonie natury.

Ta kontrowersyjna, ale i wartościowa książka jest zimnym prysznicem, a zarazem przestrogą dla zachodnich buddystów. Przestrogą przed popadnięciem w nieprzejrzyste działania, przed prowadzącym do nadużyć religijnym hierarchizmem oraz przed wikłaniem się w niejasne polityczne intrygi, które są tak obce najgłębszemu przekazowi nauk Buddy. (Cyber Sangha)


FRAGMENT KSIĄŻKI


Oficjalna reprezentacja tybetańska w Nankinie potwierdza, że Reting Rinpocze [usunięty z urzędu regenta przez Tagdrę Rinpocze, który został nowym regentem Tybetu, zanim XIV Dalajlama przejął obowiązki władcy] przygotowuje spisek, który ma na celu zamach stanu.

14 kwietnia 1947 roku w jednej z olbrzymich sal Potali zwołana zostaje kolejna nadzwyczajna sesja obrad rządu. Wokół Tagdry Rinpocze zauważyć można zebrane osobistości: kalona (ministra) lamę Rampę, kalona Surkhanga, kalona Lhalu, Kaszopę, szambelana Dziampa Czienrab Tenzina. Nastrój jest pełen powagi, chodzi bowiem o podjęcie decyzji co do losów Retinga Rinpocze.

Pod koniec obrad Tagdra Rinpocze prostuje się i spogląda na zebranych smutnym wzrokiem. Wyrok zapada. Aresztowanie Retinga Rinpocze jest konieczne. Regent powierza tę delikatną misję dwóm swoim ministrom: Surkhangowi i Lhalu. Tego samego wieczoru dwaj przedstawiciele rządu opuszczają pod eskortą Lhasę i udają się w kierunku klasztoru Radeng.

* * *

W Lhasie zostaje wprowadzona godzina policyjna. Oczekując na proces, Reting Rinpocze przebywa w lochach Potali.

Na ulicach stolicy słychać sporadyczne strzały. To stronnicy Retinga rozdali broń palną mnichom i zaufanym oddziałom wojska. Pełna obaw szlachta stolicy, korzystając z usług nepalskich kupców, pozbywa się cennych przedmiotów. Boi się do tego stopnia, że wymienia cenne jedwabne i brokatowe szaty na zwykłe miejscowe ubiory. Najchętniej wszyscy ukryliby się w Potali.

20 kwietnia 1947 roku, trzy dni po aresztowaniu Retinga, artyleria rozmieszczona na wzgórzach wokół miasta oddaje kilka strzałów z armat w kierunku uczelni Dzie klasztoru Sera.

Mnisi natychmiast odpowiadają, czym mogą: posiadają jedną armatę wyprodukowaną własnymi środkami. Kaszag prosi o wsparcie dodatkowe regimenty, między innymi te stacjonujące w Gjantse. W tym czasie żołnierze z garnizonu Drapszi zaczynają łupić domy stolicy.

Kupcy omijają Lhasę szerokim łukiem, zapasy szybko wyczerpują się, pojawia się widmo głodu. Dni mijają, a napięcie rośnie. Mimo apeli nawołujących do kapitulacji, mnisi z Sera nadal odmawiają złożenia broni i żądają uwolnienia Retinga Rinpocze. W takiej właśnie atmosferze rozpoczyna się jego proces.

W swoich pisemnych zeznaniach były regent przyznaje się do kontaktów z Czang Kaj-szekiem w celu opracowania ulotek wzywających Tagdrę Rinpocze do dymisji. Mówi się, że konspiracja prowadzona była z wielkim rozmachem i miała na celu fizyczną eliminację regenta oraz jego najbliższych współpracowników.

Na czas procesu siedemnastu uzbrojonych ludzi dostaje polecenie strzeżenia klasztoru Radeng. Jednak pewnej bezksiężycowej nocy paru mnichom udaje się niepostrzeżenie wymknąć z klasztornych cel. Zaskoczywszy żołnierzy w śnie, podrzynają im gardła. Gdy informacja dociera do kaszagu, na miejsce zostaje wysłany większy oddział rządowej armii. Żołnierze szturmują i otaczają klasztor, zajmują prywatne pokoje Retinga Rinpocze.

W klasztorze i wokół niego dochodzi do morderstw. Wewnątrz zabudowań klasztornych żołnierze rabują, palą i niszczą najcenniejsze nawet święte przedmioty, drą na strzępy stare pozłacane manuskrypty, pozwalają swym koniom niszczyć wnętrza świątyń.

Wielu z nich z szerokim uśmiechem na ustach wypycha sobie kieszenie mundurów chińskimi srebrnymi monetami. Groteskowy obrazek: gdy żołnierze opuszczają klasztor, niektórzy z nich są tak obładowani zrabowanym srebrem, że nie są w stanie o własnych siłach dosiąść koni. Najgorsze w tym wszystkim jest to, że ci najemnicy nie oszczędzili niczego, ani ogrodów, ani nawet kwiatów, niektóre z drzew zostały wyrwane i - jak powiadają żołnierze - będą przesadzone według woli ich wątpliwych sprzymierzeńców.

Dowódcy również uczestniczą w podziale zrabowanych pieniędzy, dzielą między sobą osiemset jedwabnych i brokatowych kostiumów, które należały do Retinga Rinpocze.

29 kwietnia mnisi z uczelni Dzie w Sera zaczynają okazywać pierwsze oznaki wyczerpania. Sprawiają zupełnie inne wrażenie niż dotąd, bóstwa odwróciły się od nich. Mnisi zniechęceni brakiem wsparcia i ochrony ze strony bóstw, ogołoceni z ubrań, opuszczają klasztor i starają się przedrzeć na sąsiednie wzgórza, aby stamtąd przedostać się do klasztoru Radeng. Jednak wojsko ich dogania. Wszyscy zostają na miejscu wymordowani.

W tym samym czasie podjęta zostaje kwestia kary, jaką winien ponieść Reting. Czy zostanie oślepiony? Czy podobnie jak Lungsarowi, faworytowi XIII Dalajlamy, zostaną wyłupane oczy? Tymczasem, gdy Tagdra Rinpocze przeciwstawia się tego rodzaju barbarzyństwu, Kutenla, wyrocznia z Neczung, wpadając w trans, kilkakrotnie bije się w pierś i rzuca w powietrze ziarenka jęczmienia.

Mówi się, że Reting, więziony w lochach Potali, traktowany jest w nieludzki sposób. W końcu z wyczerpania, głodu i zimna zaczyna bardzo chorować. Gdy zapadała noc, mieszkańcy Szöl twierdzili, że słyszeli przenikające przez mury Potali niewyobrażalne jęki i krzyki, podobne do wycia rannego wilka. Mówi się też, że dwunastoletni wówczas XIV Dalajlama chciał złożyć wizytę więźniowi, lecz jego doradcy zdecydowanie mu tego odradzili.

Jest 8 maja 1947 roku. Były regent umiera w jednej z podziemnych cel Potali. Podobno został otruty, a jego narządy płciowe zmiażdżono. Dziwne jednak jest to, że odnaleziono go martwego jak siedział w pozycji medytacyjnej.

Jeszcze bardziej zdumiewający jest fakt, że miseczka, z której pił herbatę, została najwyraźniej wyrzucona przez Retinga w powietrze wbijając się w jeden z drewnianych filarów po przeciwległej stronie pomieszczenia - zewnętrzna strona miseczki stała się wewnętrzną, a wewnętrzna zewnętrzną. Mówiono też, że Reting postarał się zatrzymać bicie swego serca o wiele wcześniej, nim mogła faktycznie zadziałać trucizna.

18 maja Tagdra Rinpocze rozkazuje, aby wszyscy członkowie spisku zostali ujęci i ukarani. Kara dla brata Retinga to 250 uderzeń bata. Kara chłosty dotyczy również mnichów z uczelni Dzie; po odbyciu kary zezwolono im jednak na powrót do rodzin.

Większość duchownych została umieszczona w więzieniu niedaleko Norbulingki, letniej rezydencji Dalajlamy. Dobra Retinga Rinpocze zostają ostatecznie sprzedane na aukcji. Kilka milionów sangów trafi do tak zubożałej w ostatnim czasie kasy Departamentu Finansów.

Skradzione przez żołnierzy wszelkie przedmioty oraz jedwabne i brokatowe ubrania byłego regenta, pojawiają się tu i ówdzie w stolicy. Handluje się nimi z ręki do ręki we wszystkich miejscach Lhasy odwiedzanych najczęściej przez szlachtę i religijnych dygnitarzy.