PYTANIE: 2002/131

Interesuje mnie buddyzm w aspekcie "geograficznym", czy mogliby mi Państwo wskazać linki, ewentualnie lektury?

Za życia Buddy idee, które głosił, były obecne w północnych Indiach, w środkowym dorzeczu Gangesu, na obszarze pomiędzu dzisiejszymi miastami Delhi i Kalkuta. Po śmierci Buddy szybko objęły one cały subkontynent indyjski. Generalnie można wyróżnić trzy kierunki, w których rozprzestrzeniał się buddyzm. Charakteryzują się one nie tylko zgodnością geograficzną, ale również chronologiczną oraz ideologiczną. Są to:

1. Przekaz południowy (rozpoczęty ok. IV w. p.n.e.), który obejmuje takie miejsca jak Sri Lanka, Birma, Tajlandia, Laos, Kambodża oraz częściowo Indonezja. Dotyczył on głównie różnych szkół tradycji Małej Drogi, do dzisiaj w wymienionych państwach buddyzm therawada posiada status religii państwowej, chociaż np. na Sri Lance funkcjonowały również szkoły Wielkiej i Diamentowej Drogi, których działalność została jednak zabroniona w 1160 roku na mocy oficjalnego dekretu państwowego.

2. Przekaz północny (rozpoczęty ok. I w. p.n.e.), dzięki któremu rozpowszechniły się głównie szkoły buddyzmu Wielkiej Drogi i Diamentowej Drogi. Dotarł on do takich miejsc jak: Chiny, Wietnam, Centralna Azja, Tybet, Mongolia, Korea i Japonia. W krajach tych różne buddyjskie szkoły jak i inne systemy światopoglądowe (taoizm, konfucjanizm, szintoizm, szamanizm) funkcjonowały obok siebie równolegle.

3. Współczesny przekaz ogólnoświatowy, który przyczynił się do rozpowszechnienia buddyzmu w obu Amerykach, Australii i Nowej Zelandii, Europie, Rosji oraz w Południowej Afryce. Przekaz ten zaczął się mniej więcej w drugiej połowie XIX wieku, aczkolwiek niektórzy historycy mówią o szczątkowej obecności buddyzmu w basenie Morza Śródziemnego już w epoce helleńskiej.

Więcej na ten temat można znaleźć w pracach popularyzatorskich np.:
"Buddyzm", John Snelling, Zysk i S-ka (rozdział "Diaspora buddyjska")
"Buddyzm - bardzo krótkie wprowadzenie", Damien Keown, Prószyński i S-ka
"Buddyzm", Tom Lowenstein, Muza SA

Być może zainteresuje Pana książka "Zapiski z krajów buddyjskich" zawierająca relację chińskiego mnicha buddyjskiego Fa-hiena, który na początku V w. n.e. przebył pieszo pustynie Azji Środkowej, Hindukusz, północne i środkowe Indie, skąd udał się drogą morską na Cejlon i Jawę, po czym wrócił do Chin. W książce znajduje się również inna relacja, sporządzona na podstawie zapisków chińskich podróżników z VI w. n.e., w której opisano kraje Udjany oraz Gandhary (w przybliżeniu dzisiejszy Aganistan). Pozycja ta została wydana prez Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 01-688 Warszawa, ul. Pecicka 9/18, tel. (0..22) 832 25 92.

Co się tyczy miejsc w Internecie, tradycyjnie odsyłam do wyszukiwarki www.google.pl.

Podobne pytanie:
2001-014


(jw)



Zadaj pytanie: