Według doktryny buddyjskiej wszelkie cierpienia i nieszczęścia w życiu człowieka, w życiu społeczeństw i narodów oraz w świecie innych istot mają swe źródło w podstawowej niewiedzy dotyczącej tego, czym w istocie jesteśmy.

Świadomość naszej prawdziwej istoty, która jest zarazem istotą wszechrzeczy, przesłonięta jest jednostronnym przeświadczeniem, że istniejemy tylko jako odrębne jednostki, różne od wszystkiego co je otacza. Ten egocentryczny punkt widzenia stwarza w nas poczucie osamotnienia i zagrożenia, powoduje nieustannie wewnętrzny konflikt, a także konflikty z innymi ludźmi, konflikty społeczne i narodowe oraz konflikt człowieka z jego naturalnym środowiskiem. Konflikty te owocują cierpieniem w postaci chorób, wojen i katastrof ekologicznych. Złudzenie zasadniczej odrębności rodzi ideologię walki i egocentryczną filozofię przetrwania kosztem wszystkiego i wszystkich.

Celem praktyki medytacyjnej jest przekraczanie egocentrycznego doświadczania siebie i wszechświata jako dwóch odrębnych bytów. Nazywa się to urzeczywistnianiem własnej Prawdziwej Natury, osiąganiem stanu Umysłu Buddy, a także przebudzeniem lub oświeceniem.

Buddyzm naucza, że wszyscy ci, którzy posiadają wewnętrzne, głębokie przekonanie o jedności swojej natury z Naturą Buddy, znajdują się na najkrótszej drodze prowadzącej do Przebudzenia. Ponieważ jednak natura każdej istoty jest już Naturą Buddy, nie trzeba nic robić, aby ją uzyskać. Jedyną rzeczą jaką trzeba zrobić, to urzeczywistnić, uświadomić sobie swoją oświeconą naturę. Wbrew pozornej prostocie, nie jest to jednak łatwe zadanie. Potrzebne są tu pewne metody i tych metod dostarczają różne szkoły, tradycje i kierunki buddyjskie. Wszystkie one starają się doprowadzić praktykującego do urzeczywistnienia - własnego przeżycia do Przebudzenia. Szkoły buddyjskie mimo swojej różnorodnosci mają prowadzić ludzi do tego właśnie celu. Metody zaś są zależne od psychiki i charakteru poszukującego.