PYTANIE: 2002/081

Jaka jest zasadnicza różnica między hinduizmem a buddyzmem - w obu przypadkach u podstaw leży nauka o prawie karmy i dążeniu do wyzwolenia (nirwany)?

U podstaw judaizmu i chrześcijaństwa leży wiara w jednego Boga oraz Dziesięć Przykazań, jednak oba wyznania różnią się zdecydowanie między sobą. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku buddyzmu i hinduizmu, jednak różnice, jakie tu występują, są jeszcze większe niż we wspomnianych religiach wywodzących się z Bliskiego Wschodu, np. żadne święte pisma hinduizmu nie wchodzą w skład kanonu pism buddyjskich.

Zarówno w obrębie hinduizmu jak i buddyzmu działa wiele szkół i linii przekazu, nie są to systemy jednorodne, z tego też powodu trudno jest dokonać ich ogólnego porównania. Generalnie uważa się, że hinduizm jest monoteizmem, w którym Bóg manifestuje się pod postaciami wielu różnych bóstw, tymczasem buddyzm jest systemem nie-teistycznym. W hinduizmie mówi się o atmanie, jednostkowej trwałej i niezależnej jaźni, buddyzm zaprzecza temu i mówi o anatmanie ("nie-ja") opisując wszystkie zjawiska jako nietrwałe, iluzoryczne i współzależne. Chociaż w obu systemach naucza się prawa przyczyny i skutku i mówi o wyzwoleniu z cierpienia, to zarówno ich podstawa filozoficzna (natura rzeczywistości), praktyczne metody jak i sama zasada, na której opiera się wyzwolenie (zjednoczenie z Bogiem u hinduistów i rozpoznanie pustości wszystkich przejawień u buddystów) są diametralnie inne, aczkolwiek jedna ze szkół hinduistycznych adwaita-wedanta jest bardzo bliska w swych koncepcjach buddyzmowi. Czasami twierdzi się nawet, że adwaita-wedanta to buddyzm zakamuflowany w hinduizmie ;-)

(jw)



Zadaj pytanie: